Furmaziun professiunala superiura

Las scolas spezialisadas superiuras intermedieschan a las absolventas ed als absolvents las cumpetenzas da surpigliar en lur sectur independentamain la responsabladad professiunala e directiva. Las scolaziuns ed ils studis supplementars ad in diplom èn orientads a la pratica e promovan spezialmain in pensar metodic e cumbinatoric. Ultra da quai porschan els ulteriuras qualificaziuns che permettan d'analisar incumbensas che sa refereschan a la professiun e da realisar en la pratica las enconuschientschas acquistadas.

Las scolas spezialisadas superiuras porschan scolaziuns ch'èn renconuschidas sin plaun federal per ils suandants secturs:

L'Ordinaziun dal Departament federal d'economia, furmaziun e retschertga (DEFR) davart las prescripziuns minimalas per la renconuschientscha da furmaziuns e da studis da diplom supplementars da las scolas spezialisadas superiuras dals 11 da settember 2017 regla las premissas, sut las qualas las scolaziuns ed ils studis supplementars ad in diplom a las scolas spezialisadas superiuras vegnan renconuschids sin plaun federal. Il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI) è cumpetent per la renconuschientscha da las scolaziuns. La Cumissiun federala per scolas spezialisadas superiuras giuditgescha las dumondas per mauns dal SEFRI. Scolaziuns vegnan purschidas d'instituziuns da scolaziun chantunalas u privatas. Ils chantuns han la surveglianza da las scolaziuns da las scolas spezialisadas superiuras.

Supplementarmain al diplom dal stgalim secundar II (attestat federal da qualificaziun, scola media spezialisada terminada, maturitad gimnasiala) pon vegnir pretendidas experientscha professiunala ed in'examinaziun da la qualificaziun per pudair entrar en ina scola spezialisada superiura. Per ils differents secturs da furmaziun èn las cundiziuns d'admissiun regladas en l'agiunta a l'Ordinaziun dal DEFR davart las prescripziuns minimalas per la renconuschientscha da furmaziuns e da studis da diplom supplementar da las scolas spezialisadas superiuras. La dimensiun ed il cuntegn dals scleriments da qualificaziun vegnan reglads da las purschidras e dals purschiders da furmaziun.

Mintga scolaziun sa basa sin il plan d'instrucziun general che vala sin nivel naziunal e che las purschidras ed ils purschiders da furmaziun sviluppan en collavuraziun cun las organisaziuns dal mund da lavur (OdML). Il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI) approvescha ils plans d'instrucziun generals. Ils plans d'instrucziun generals determineschan tranter auter il profil professiunal e las cumpetenzas che duain vegnir cuntanschidas, ils champs da furmaziun e lur procentualas temporalas sco er ils cuntegns da la procedura da qualificaziun. La lingua d'instrucziun è la lingua naziunala respectiva. Ina instrucziun bilingua ed englais en l'instrucziun è pussaivel.

Ils examens professiunals federals (EPF) ed ils examens professiunals superiurs (EPS) sa drizzan a glieud da professiun cun experientschas professiunalas da plirs onns che vulan approfundar lur enconuschientschas u sa preparar per ina funcziun directiva. Tut en tut vegnan purschids circa 220 examens professiunals federals renconuschids e 170 examens professiunals superiurs renconuschids. La gronda part pertutga dentant in dumber da professiuns limità. Ils examens professiunals federals superiurs – che vegnan numnads en il champ artisanal-industrial er examens da maister – fan pli grondas pretensiuns ch'ils examens professiunals.

Tras il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI) renconuscha la Confederaziun ils urdens d'examen che vegnan elavurads da las organisaziuns dal mund da lavur (OdML). In urden d'examen regla las cundiziuns d'admissiun per ils singuls examens, il profil professiunal, las cumpetenzas che duain vegnir cuntanschidas, la procedura da qualificaziun sco er il titel correspundent protegì tras lescha. Entaifer ina branscha approvescha la Confederaziun per ina direcziun specifica mintgamai mo in examen professiunal federal e mo in examen professiunal superiur. Curs preparatorics per ils examens professiunals federals e per ils examens professiunals superiurs n'èn betg reglamentads ed er betg obligatorics. Las organisaziuns dal mund da lavur (OdML) organiseschan ina u duas giadas per onn ils examens ch'èn reglamentads sin plaun federal. Acquistads vegnan titels ch'èn renconuschids sin plaun federal.

Als examens professiunals federals vegn per regla admess tgi che ha absolvì almain ina furmaziun fundamentala professiunala da 3 u 4 onns e po cumprovar ina pratica professiunala da plirs onns. Il medem vala per ils examens professiunals federals superiurs. Mintgatant sto dentant vegnir fatg ordavant in examen professiunal. Las cundiziuns d'admissiun èn descrittas en ils differents urdens d'examen.